Deze week was er in de media aandacht voor de toename van het aantal volwassenen dat in de bijstand zit en ook voor de kinderen die opgroeien in een bijstandsgezin. In de Telegraaf kwam een bijstandsmoeder aan het woord die met haar kinderen moet leven van maar € 50,- per week. Deze vrouw is haar baan kwijt geraakt en zit nu in de bijstand en in de schulden. Zij maakt zich zorgen over de feestdagen die voor de deur staan en over de door haar kinderen zo gewenste cadeautjes die ze hen niet kan schenken.
Sinterklaas kapoentje, geen cadeautje in het schoentje
Ik begrijp haar zorgen, want hoe leg je aan je kinderen uit dat Sinterklaas niet de cadeautjes van hun verlanglijstje in hun schoen of in de juten zak heeft gedaan? Denken je kinderen misschien dat ze niet lief genoeg zijn geweest? Dat raakt je als moeder zijnde toch in je hart? Omdat ieder kind een sinterklaascadeautje verdient, worden er in meerdere gemeenten sinterklaascadeaus ingezameld voor arme gezinnen.
Stress om verjaardagscadeaus en traktaties
Wat als je kind wordt uitgenodigd voor het partijtje van zijn vriendje of vriendinnetje? Je kind is helemaal in jubelstemming, maar jij als bijstandsmoeder schiet in de stress vanwege het cadeautje dat voor het feestvarken gekocht moet worden. Bij winkels als de Action kun je voor € 5,- heel leuke kindercadeautjes kopen, maar € 5,- is voor een bijstandsmoeder, die van € 50,- per week moet rondkomen, al 10% van haar weekbudget. En met een cadeautje van € 1,- kun je eigenlijk niet aankomen. Wat als je kind zelf jarig is? Naast het verjaardagscadeau dat je moet kopen, moet je ook nog denken aan traktaties. Soms is er niet eens geld om je kind te laten trakteren en lijkt de enige uitweg om je kind dan maar ziek te melden.
(Geen) mogelijkheden om te sporten
Sporten is goed voor je kind, maar de kosten hiervoor zijn vaak niet op te brengen wanneer je in de bijstand zit. Wanneer je kind wil hockeyen, moet je schoenen, kleding en natuurlijk een hockeystick kopen. En daarnaast betaal je het lidmaatschap en moet je af en toe fungeren als chauffeur bij een uitwedstrijd. Dit is financieel niet op te brengen wanneer je in de bijstand zit, want voor alle basismaterialen en het lidmaatschap heb je geen geld en de auto die je misschien had, heb je ook al de deur uit moeten doen.
Er zijn ook goedkopere sporten, zoals gym, waar je kind veel plezier aan kan beleven. Maar misschien is zelfs een gymabonnement wel een te grote aanslag op het weekbudget dat je als bijstandsmoeder hebt. In dat geval is het goed om te weten dat veel gemeenten een kortingspas bieden aan mensen met een bijstandsuitkering. Met deze kortingspas voor minima kan er bijvoorbeeld gesport worden.
Daarnaast kun je via iemand die professioneel betrokken is bij jouw kind, zoals een leerkracht of huisarts, een aanvraag doen bij het Jeugdsportfonds. Het Jeugdsportfonds is opgericht voor kinderen van 4 tot 18 jaar die leven in gezinnen waar niet genoeg geld is om te sporten. Dit fonds betaalt het lidmaatschap en soms ook de basismaterialen die een kind nodig heeft om te kunnen sporten.
Geen geld voor kleding
Het aanschaffen van kleding hakt behoorlijk in ons te besteden bedrag. Kinderen groeien zo snel en passen volgend jaar echt niet meer in de truien die ze deze winter dragen. Daarnaast hoeven ze maar één keer te vallen en de spijkerbroek kan zo de prullenbak in. Gelukkig ontvang je kinderbijslag waarvan je de kinderkleding kunt aanschaffen.
Maar wat dacht je van kleding voor jezelf? Kleding maakt de man/vrouw. Ik voel mij een stuk zelfverzekerder als ik mezelf kan opfleuren met leuke, nieuwe kledingstukken. Maar wat als je in de bijstand zit? Van die € 50,- per week moet je ook nog jezelf aankleden.
Onvoorziene kosten
Wat als je schoenen versleten zijn? Dan maar naar de schoenmaker om er een nieuw hakje onder te laten zetten, maar ook dat kost geld. Of wat als je een slecht gebit hebt en een bezoekje aan de tandarts je duur komt te staan? Wat als je een tegenvaller hebt, zoals een kapotte fiets, die je toch echt nodig hebt, omdat je geen geld hebt voor een auto? De fiets moet dus gemaakt worden, maar dat betekent dat je de week erna nog minder geld te besteden hebt. En wat als je in de laatste week van de maand geen cent meer op je rekening hebt staan en dus geen geld meer hebt om boodschappen te doen of rekeningen te betalen?
Voedselbank
Wanneer ik boodschappen doe, koop ik wat ik lekker vind en heb ik geld om extra wasmiddel in te slaan wanneer deze in de aanbieding is. Ik kan mijn kinderen de hele week en zelfs de hele maand dagelijks een gezonde en gevarieerde maaltijd aanbieden. Bijstandsmoeders zijn aangewezen op hulp van de Voedselbank. Natuurlijk is de Voedselbank een ontzettend goed en onmisbaar initiatief, maar je bent wel afhankelijk van het aanbod. Kan de Voedselbank wel genoeg groente en fruit doneren aan hun klanten? Krijgen zij zelf ook wel voldoende geleverd van supermarkten, restaurants en fabrikanten?
Kun je met een pakket van de Voedselbank wel de hele week eten met je hele gezin?
Je geen huisdier meer kunnen veroorloven
De bijstand treft niet alleen volwassenen en kinderen, maar ook dieren. Hoe zou het zijn als je geen geld meer hebt om voor je zo geliefde kat of hond te zorgen? Om geen budget meer te hebben om brokjes te kopen of naar de dierenarts te gaan? Hoe moet je het je kinderen uitleggen als Felix de deur uit moet, omdat je je geen huisdier meer kunt veroorloven? Dat is toch onverteerbaar voor jou en voor je kinderen? Misschien is er bij jou in de buurt wel een Voedselbank voor Dieren waar je terecht kunt voor voer voor je huisdier.
Hoeveel geld heeft een bijstandsmoeder te besteden?
Waar de bijstandsmoeder uit het artikel in de Telegraaf vertelt van € 50,- per week te moeten rondkomen, gaat onderneemster en presentatrice van het programma een Dubbeltje op zijn Kant Annemarie van Gaal uit van een ander bedrag. Nu moet ik hier een kleine kanttekening bij plaatsen, want de vrouw uit het artikel zit in de schulden en houdt waarschijnlijk minder geld over dan een “gemiddelde” bijstandsmoeder, omdat ze mogelijk ook nog haar schulden aflost.
Annemarie heeft uitgerekend dat een bijstandsmoeder met twee kinderen maandelijks net iets meer dan € 2.000,- netto ontvangt. Dit bedrag is inclusief alle toeslagen. Het artikel uit het Financieele Dagblad met de berekening van Annemarie van Gaal vind je hier.
De bijstand kan iedereen overkomen
Welk bedrag iemand in de bijstand werkelijk over houdt, weet ik niet. Wat ik wel weet, is dat de bijstand iedereen kan overkomen. Elke moeder, elke partner, elke werknemer, elke ondernemer. Veel vrouwen zijn financieel niet onafhankelijk en belanden na een (echt)scheiding in de bijstand.
Verdien jij wel voldoende salaris om rond te komen? Bedenk dat je nooit 100% baangarantie hebt. Als het bedrijf waar je werkt failliet gaat of gaat reorganiseren, dan sta je op straat.
Of misschien ben jij wel zelfstandig ondernemer. Als ondernemer heb je het soms financieel zwaar. Ga eens door je klantenbestand en orderportefeuille heen. Ben jij afhankelijk van sommige klanten? Of heb jij een groot klantenbestand opgebouwd? Wat als één klant zijn factuur niet betaalt? Of wat als je helemaal geen opdrachten krijgt? Hoe lang kun jij overleven voordat je bij de gemeente aan moet kloppen voor financiële bijstand?
Hoe lang uitkering voordat je in de bijstand belandt?
Wanneer je je baan kwijt raakt, heb je recht op een uitkering en de lengte van die uitkering is afhankelijk van het aantal werkjaren dat je hebt opgebouwd. De uitkeringsduur is nu nog maximaal 38 maanden, maar wordt afgebouwd tot maximaal 24 maanden vanaf april 2019. Jij bent overtuigd van jouw kwaliteiten, dus je hoopt snel weer een baan te vinden. Maar wat als je de 40 bent gepasseerd? Dan wordt solliciteren al een stuk lastiger. En ben je 50+ dan zijn je kansen helemaal nihil. Dus dan kan het zijn dat je tijdens jouw uitkeringsperiode geen baan vindt en daarna in de bijstand belandt.
In de bijstand en dan?
Maakt het leven in de bijstand van jou een ander mens? Verander je, wanneer je moet rondkomen van de bijstand, van een vrolijke spring-in-het-veld in een bitter persoon? Of zorgt de armoede waarin je leeft juist voor een geestelijke verrijking en leer je alles juist meer waarderen? Misschien put je veel kracht uit de liefde voor je kinderen en werk je keihard en vol overtuiging aan een financieel beter leven.
We mogen ons gelukkig prijzen dat we in een land leven waar financiële hulp geboden wordt wanneer je geen inkomsten (meer) hebt. Dat je aanspraak kunt maken op de bijstand wanneer het je misschien op alle fronten tegenzit en je in een diep (financieel) dal verkeert. Desalniettemin is de bijstand natuurlijk iets waarvan niemand hoopt ooit in terecht te komen.